Jak uzyskać prawo do opieki nad dzieckiem?
Aż do momentu osiągnięcia pełnoletności dziecko pozostaje pod władzą rodzicielską – ona zaś domyślnie przysługuje obojgu rodzicom. Wynika to bezpośrednio z Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Jeżeli jednak wymaga tego dobro dziecka, zgodnie z art. 93 § 2 sąd może orzec o zawieszeniu, ograniczeniu lub pozbawieniu władzy rodzicielskiej jednego lub obojga rodziców.
Czym jest władza rodzicielska?
Zgodnie art. 95 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka, z poszanowaniem jego godności i praw. Wynika z tego, że dziecko powinno być posłuszne rodzicom. Jeżeli jeden z rodziców zmarł, został pozbawiony władzy rodzicielskiej lub jeżeli została ona zawieszona, drugi ma pełnię władzy i może samodzielnie podejmować decyzje dotyczące dziecka.
Jak uzyskać prawo do opieki nad dziećmi?
W przypadku orzekania o rozwodzie, separacji czy unieważnieniu małżeństwa sąd rozstrzyga o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej. Jeżeli małżonkowie zadeklarowali współdziałanie lub doszli do porozumienia, sąd jedynie je zatwierdzi. Aby uzyskać prawo do opieki nad dziećmi po rozwodzie, należy wnieść o to już w pozwie lub odpowiedzi na pozew o rozwód.
Jeżeli rodzice dziecka pozostawali w związku nieformalnym, a po rozstaniu nie prowadzą wspólnego życia domowego, mogą wystąpić do sądu opiekuńczego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania (pobytu) dziecka z wnioskiem o powierzenie wykonywania władzy rodzicielskiej i uregulowanie kontaktów. Prawnik przygotuje wniosek spełniający wymogi pisma procesowego.
Nie tylko rodzic może sprawować pieczę nad dzieckiem. Różne sytuacje życiowe powodują, że niejednokroć dzieci wychowywane są przez dziadków, pełnoletnie rodzeństwo lub innych krewnych. W sytuacjach, kiedy żadnemu z rodziców nie przysługuje władza rodzicielska, ustanawia się opiekę nad dzieckiem. Czasami może być to także osoba, z którą dziecko nie jest spokrewnione.